TỔNG QUAN
Ung thư gan là loại ung thư bắt đầu từ gan, là khi tế bào gan phát triển không kiểm soát sinh ra khối u.
Chúng ta không thể sống thiếu gan, vì:
– Khi thiếu gan sẽ phá vỡ quá trình chuyển hóa, lưu trữ các chất dinh dưỡng từ hệ tiêu hóa. Một số chất cần phải được gan tổng hợp hoặc biến đổi trước khi sử dụng.
– Gan là cơ quan tổng hợp chủ yếu các yếu tố đông máu. Nếu thiếu gan, máu sẽ chảy không ngừng.
– Gan tiết mật vào ống tiêu hóa để tiêu hóa mỡ và các chất dinh dưỡng tan trong dầu.
– Gan thải trừ các chất độc với cơ thể như rượu, thuốc, các chất độc là sản phẩm chuyển hóa thông qua hệ thống đường mật rồi ra ngoài qua đường tiêu hóa.
Khối u trong gan không phải luôn ác tính mà có thể lành tính. Tuy nhiên, nhiều hình ảnh u lành và u ác không thể phân biệt rõ trên bằng một phương pháp, nên việc sử dụng nhiều phương pháp chẩn đoán là cần thiết. Để mục tiêu cuối cùng là sinh thiết giải phẫu bệnh.
Câu hỏi đặt ra là: tại sao không sinh thiết gan luôn mà phải qua nhiều biện pháp như vậy ?
Gan là một tổ chức giàu mạch máu và dễ bị tổn thương. Tai biến sinh thiết gan có nguy cơ cao. Vì vậy, phải dùng các biện pháp không xâm lấn đánh giá tổn thương trước.
BIỂU HIỆN LÂM SÀNG
Ung thư gan không có triệu chứng rõ ràng. Vì vậy, việc khám sức khỏe định kỳ là thiết yếu.
Khi khối u to, có thể gây ra triệu chứng không đặc hiệu:
– Sốt dai dẳng không rõ nguyên nhân. Vàng da. Xuất huyết dưới da khi có va đập nhẹ.
– Mệt mỏi, giảm cân.
– Đau tức, cảm giác nặng, đâu âm ỉ vùng gan (hạ sườn phải)
– Khám có thể thấy gan to, lách to, cổ trướng, tuần hoàn bàng hệ, …
CẬN LÂM SÀNG
– Siêu âm gan xác định có khối, đánh giá hình thái gan và xơ gan. Có thể sử dụng siêu âm trong quá trình sinh thiết.
– Chụp cắt lớp vi tính hoặc Cộng hưởng từ: kết hợp tiêm thuốc cản quang / thuốc đối quang từ để đánh giá gián tiếp tính chất khối u.
– Xét nghiệm:
- Dấu ấn ung thư gan nguyên phát: AFP, AFPL3/AFP
- Gần đây người ta nghiên cứu nhận thấy một số xét nghiệm như DCP, Glypican-3, osteopontin và Golgi protein-73 có thể phát hiện ung thư gan sớm hơn AFP.
- Các xét nghiệm liên quan chức năng gan và kiểm tra bệnh toàn thân có liên quan tới điều trị (như chức năng thân)
– Xquang tim phổi để phát hiện di căn phổi. Có thể chỉ định thêm khi lâm sàng có nghi ngờ như xạ hình xương khi nghi ngờ di căn xương, siêu âm tuyến giáp, …
BAO LÂU TẦM SOÁT MỘT LẦN
Theo khuyến cáo của Hiệp hội ung thư Mỹ, những người có nguy cơ cao về ung thư gan thì thời gian tầm soát là 6 tháng một lần.
