Giải phẫu và kỹ thuật siêu âm động mạch thận

1. Giải phẫu động mạch thận

– Động mạch (ĐM) thận xuất phát từ mặt trước bên của ĐM chủ bụng, dưới ĐM mạc treo tràng trên khoảng 0.5-1 cm.

– ĐM thận phải nằm nằm sau TM chủ dưới và có nguyên ủy cao hơn ĐM thận trái.

– Các ĐM thận chia thành các nhánh trước và sau:

+ Các nhánh trước phân thành 4 nhánh tận từ ngoài thận trước khi vào rốn thận, cấp máu cho tất cả 4 thùy của thận: thùy trên, thùy trước trên, thùy trước dưới, thùy dưới.

+ Nhánh sau chỉ cấp máu thùy sau của thận.

+ Mỗi nhánh phân thùy sẽ chia thành các động mạch gian thùy chạy vào thận ở cạnh nhú thận, đến gần vỏ thì phân chia thành ĐM hình cung.

– Có khoảng 30% trường hợp có thêm 1 hay nhiều ĐM thận gọi là các ĐM thận phụ. ĐM thận phụ xuất phát từ trên hay dưới ĐM thận chính, có thể xuất phát từ ĐM chủ hoặc từ các nhánh của ĐM sau phúc mạc. Các ĐM thận phụ có thể không đi vào thận ở rốn thận mà đi vào từ mặt ngoài của thận.

2. Giải phẫu TM thận

– Trong bể thận, TM thận thường có 3 ngành trước đi phía trước ĐM thận. Có thể có thêm một nhánh sau nhưng nhỏ và không hằng định.

– Tại cuống thận: TM thận thường lớn hơn và đi trước ĐM thận.

– TM thận trái thường nhận thêm TM thượng thận ở trên và TM tinh trái, sau đó đi trước ĐM chủ và chạy sau ĐM mạc treo tràng trên đổ vào TM chủ dưới.

– TM thận phải thường ngắn hơn, không nhận thêm nhánh bên nào, đổ thẳng vào TM chủ dưới.

Giải phẫu tĩnh mạch thận. Source: clipart

3. Các lát cắt và nội dung thăm dò trên siêu âm Doppler màu mạch máu thận

3.1. Hướng khảo sát thượng vị

Nội dung khảo sát

– ĐM chủ bụng, gốc ĐM thận, TM thận

– Đo thông số tốc độ đỉnh tâm thu (PSV) của ĐM chủ.

3.2. Hướng khảo sát bờ sườn

Nội dung khảo sát

– Thân, gốc và các nhánh ĐM thận. TM thận.

– Đánh giá với ĐM thận: dạng phổ, PSV ở gốc; tốc độ cuối tâm trương (EDV), sức cản RI, sức đập PI tại vị trí gần – giữa và đoạn xa của ĐM thận.

– Dạng phổ và vận tốc TM thận

3.3. Hướng khảo sát vùng hông

Nội dung khảo sát

– Các nhánh của ĐM thận trong thận, các nhánh hợp lưu của TM thận.

– Hình dạng phổ của ĐM chủ, TM thận.

– Đo PSV, RI, PI, thời gian tăng tốc tâm thu AT, chỉ số tăng tốc tâm thu AI của các nhánh phân thùy và các nhánh gian thùy.

Post Comment